Kripto Para Nedir?

Kripto para, sanal para, block-chain veya coin diye de adlandırılan kripto paralar, son 3 – 4 yıldır kolay para kazanmak isteyen yurdum insanının da dikkatini çekmeyi başarmıştır. Öyle ki Google Türkiye’de ayda yaklaşık 1 milyon kişi ‘Kripto Para Nedir?’ diye sorguluyor. Buda kripto para iştahının Türkiye boyutunu gözler önüne seriyor. Peki gelin hep beraber ‘’Kripto para nedir? Kripto para güvenli midir? Kripto paraya yatırım yapılır mı?’’ sorularının cevabını birlikte değerlendirelim ve Türkiye’de hemen herkesin bu günlerde en çok merak ettiği kripto para işlemlerini değerlendirelim.

Kripto Para Nedir?

Özetle kripto para, şifreleme yöntemiyle üretilmiş, sadece kendi şifrenizle müdahale edebileceğiniz, paranın dijital halidir. Herhangi bir ülkenin merkez bankası veya otoritesi tarafından yönetilmez veya müdahale edilemez.

Dünya genelinde Bitcoinle başlayan bu dijital paralar, şu anda 4500+ kripto döviz birimi, kendine has borsası ve 2 trilyon dolara ulaşan hacmiyle büyük bir sektör haline geldi. Sadece Türkiye’den değil, dünya genelinde gördüğü ilgi sayesinde her geçen gün bir yenisi daha üretilmekte ve piyasaya sürülerek değer biçilmektedir.

Hali hazırda bir takım önemli devletler tarafından kabul görse de, dünyada bazı ülkeler tarafından onay verilmemiş ve güvenlik sorunları nedeniyle de bazı ülkelerde kullanımı yasaklanmıştır. Uzmanlar yakında bu sanal paraların, geleneksel para birimlerinin yerini alacağını öngörmektedir. Daha şimdiden bazı bilişim devleri, ödeme sistemlerine kripto para ile ödeme seçenekleri de eklemişlerdir.

Dünyada bilinen en yaygın borsası ABD merkezli Binance borsasıdır. Son yıllarda ülkemizde de yasal olarak kripto para satın alabileceğiniz borsalar kurulmuştur.  Daha 8 – 10 yıllık bir geçmişi olan kripto para dünyası ülkemizde de özellikle son 3 – 4 yılda çılgınlar gibi ilgi toplamayı başardı. Peki herkesin evini arabasını satıp veya kredi çekip yatırdığı kripto para borsası nedir? Ne kadar güvenlidir? Ve yatırım yapmaya değer midir?

Kripto Para Birimleri

Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH), Litecoin (LTC), Ripple (XRP), Cardano (ADA), Dogecoin (DOGE), Eos (EOS), Tron (TRX), Holo (HOT), Bittorent (BTT), Chiliz (CHZ) ve daha birçoğu, Türkiye’deki kripto para borsaların da en yoğun işlem gören en popüler kripto paralardır.

Bunların dışında 2009 yılında Bitcoinle beraber hayatımıza giren kripto paralar, an itibariyle 4500+ üzerinde sayıya ulaşmış ve her geçen gün yenileri de sisteme dahil edilmektedir. Gene 2021 yılı itibariyle dünya genelinde kripto cüzdana sahip olanların sayısı 72 milyonu bulmuştur. Bu da, sektörün eskisi gibi birilerinin tekelinden çıktığını ifade etmektedir.

Kripto Paralar Güvenli midir?

Günümüzde piyasası 2 trilyon dolara ulaşmayı başarmış ve hala da rekor hızla büyüyen bu sektörü öyle eskisi gibi balina müdahaleleriyle yerinden oynatmak tabi ki kolay olamayacaktır. Yani bir nevi balinalar boğulmuştur ve sistem daha güvenli hale gelmiştir. Bunun en bilindik sebebi ise artık ülkeler ve kurumsalların da bu piyasanın içine entegre olmalarıdır. Elon Musk veya Yeni Zelanda emeklilik fonunun Bitcoin alması bunlara birer örnek teşkil etmektedir.

Devletler açısından güvenilirliği olmamasının çeşitli sebepleri olabilir. Mesela Türkiye’nin en büyük endişesi, merkeziyetiz ve kontrol edilemeyişinin sonucu olarak, terörü finanse edebileceği ve alışverişlerde kullanıldığında ciddi vergi kayıplarına neden olacağı düşüncesidir. Ayrıca kripto paranın, ”kara para aklamayı kolaylaştırabileceği ve bunun kontrol edilemeyeceği’’ düşüncesi de gayet açık bir endişe taşımaktadır.

Kripto Para Borsası

Teknik olarak kripto paranızı kendinizde al – sat yapabilir veya bir kripto borsasında da bu işlemlerinizi yapabilirsiniz. Türkiye’de son yıllarda aşırı ilgi toplayan Kripto para piyasası haliyle ihtiyaç duyulan kripto para borsasının da yaygınlaşmasına sebep oldu. Eskiden bu alanda 1 – 2 borsa varken şu anda irili ufaklı 35 – 40 adet kripto borsası kuruldu.

Türkiye’deki kripto borsalarının günlük hacmi 3 – 5 milyar dolar arasında tahmin ediliyor ve Türkiye’deki kripto cüzdan sayısı da 5 milyonu aşmış durumda. Dolayısıyla bütün ilgi bu pazarda ve gerçekten Türk insanının kolay para kazanma hırsını da gözler önüne seriyor.

Pastanın bu denli büyük ve merkeziyetiz oluşu ve Türkiye’nin henüz bu sistemin denetim alt yapısını kuramayışından dolayı malumunuz Thodex ve Vebitcoin gibi faciaların da önü açılarak birçok vatandaş mağdur oldu. 2 ila 3 milyar dolarlık vurgundan bahsediliyor. Felaketler üst üste yaşanırken akıllarda tek bir soru kaldı… Türkiye’de kripto para borsaları denetleniyor mu? Maalesef henüz bu konuyla alakalı bir gelişme yok.

Basit bir al-sat sitesiyle müşteri portföyü oluşturulunca, istediğiniz kadar işlem yaptırabiliyorsunuz. Eminim devletimizin bu yönde çalışmaları vardır ama bir an önce devreye girmesini arzu ediyoruz. En azından kripto para borsaları teminatlı kurulsun ya da sıkı denetlensin!

Çünkü bu ve daha önce yaşadığımız çiftlik bank olayı, haklımıza zarar vermekle kalmıyor, ülkeye olan yabancı yatırımın da önünü kapatıyor. Bu güvensizlik, yatırımcıda endişeye neden oluyor ve maalesef yatırımcı gelmiyor.

Kripto Paraya Yatırım Yapılır mı?

Kimisi kripto para madenciliği, yani ”mining” dedikleri işlemlerle ”kazım yapma” diye tabir edilen kripto para üretimini yapmayı tercih ediyor, kimi de direk kripto parayı borsa üzerinde alım satım yaparak para kazanmak istiyor. Kumar mantığıyla iş yapmayacaksanız, coin dünyası bir fırsat verebilir ama yine de dikkat etmek gerekiyor. Unutmayalım ki kolay peynir sadece fare kapanında olur!

Popüler gösterilen birçok coin de tren kaçtı ve siz gidip tepeden alırsanız, yem olursunuz. İlk önce yatırım yaptığınız kripto parayı iyi araştırmanız gerekiyor. Bu sanal paranın gelecekle ilgili planlarına ve projelerine iyi hâkim olmanız gerekiyor. Varsa haberlerini iyi takip etmeniz ve en önemlisi sabretmeniz gerekiyor. Bu erdemliğe sahipseniz, yatırım yapmak kazançlı olabilir.

Yatırımcıysanız Deneyin, Kumarbazsanız Uzak Durun!

 Uyarılar & Önlemler

İlk önce ”Yatırım kumar değildir, sadece kumarcının işi değildir!” demiştim önceki Forex ve Kaldıraçlı İşlem Piyasaları hakkında ki yazımda! Eğer kumar mantığıyla bu işe bulaşacaksanız hiç denemeyin. Şimdiden söylüyorum ikinci kumar vakanız olur! Sabır ve araştırma bu işte altın kuraldır ve bir kumarcıda maalesef her ikisi de yoktur.

Eğer bir kumarbazsanız size olacakları şimdiden söylüyorum. Bu bir rulet masası ya da Bacarat değil ki 10 saniyede seni sonuca götürsün! Ayrıca burada da doyumsuzluk dürtüleri, senin kazancı realize etmene müsaade etmez.

Her kazanç, dopamin seviyeni alt üst eder. Buda seni; ‘’daha fazla coinle daha çok kazanırım’’ mantığıyla her kazandığını yeniden yatırmana teşvik eder. Sonuç itibariyle gene hüsran olursun! Kumar psikolojisiyle yatırım yapılmaz, çünkü sonucu bellidir!

Thodex ve benzeri olayların bir daha yaşanmamasını umut ederek tedbiri elden bırakmamanızı öneririm. Mutlaka güvenli bir firma ile çalışmanız gerekiyor. Piyasada az çok bilindik firmalarla, güvenli alım satım yapabilirsiniz.

Eğer bir kripto varlığa yatırım yapacaksanız, onu iyi bilmeniz ve araştırmanız gerekiyor. Bunu da o kripto paranın kendi web sitesi veya sosyal medya kanalları üzerinden takip ederek yapın. Bu işte maalesef herkes uzman olmuş ama ne ile uğraştığını bile bilmiyorlar. 2 – 3 grafik çizen kripto uzmanı ilan ediyor kendini.

Kaldırçlı Her Piyasa Kumardır!

Forex ve borsa da olduğu gibi, bu sistemlerde de kaldıraç yani kumar vardır. Kaldıraçlı kripto para borsası henüz Türkiye’de olan bir hadise değildir ama yurtdışı piyasalarında çok yaygın bir sistemdir. Tamamen kumar mantığıyla hareket etmektedir ve kesinlikle uzak durmanız gereken bir hadisedir. Saniyeler içinde servetinize mal olabilme riski taşımaktadır!

Coin borsası henüz daha taşları yerine oturmuş bir piyasa değildir ve şu an itibariyle büyük yatırımlar için çok yüksek riskler teşkil ediyor olabilir. Volatilite yani aşırı hareketli ve sürekli kendine yeni bir fiyat bulmayı hedefleyen bir piyasa. Uzun bir süre böyle gidebileceği için çok dikkat edilmelidir.

Prof. Özgür Demirtaş’ın da katıldığı bir programdaki demecinde, kripto paraların bir çoğunun kaybolup gideceğinden bahsetmiştir. Bu yüzden sırf ucuz ve piyasaya yeni çıkmış, hedefi olamayan ve kendiniz araştırıp bakmadığınız bir kripto paraya yatırım yapmayın! Bir sabah kalkarsınız ve o coin yerinde olmaz!

En önemli ve son uyarı olarak, siz siz olun, evinizi, arabanızı gayri menkulünüzü satıp veya kredi çekip yatırım yapmayın! Sadece yatırım için ayırdığınız bir para ile uzun vadeli düşünerek yatırım yapın! Bu size hem sabrı öğretmiş olur hem de küçük küçük ama istikrarlı kazandırabilir.

Unutmayın, yatırım risktir ve riski göze alarak yatırım yapın. Sonuç itibariyle yatırımlarınız, sizin olmasını öngördüğünüz hesaplar gibi olmayabilir. Zararınızın da bir kabul seviyesi olsun ve hiçbir zaman coinle inatlaşmayın!